Czy masz wystarczającą wiedzę na temat schizofrenii?

Z roku na rok świadomość społeczeństwa na temat problemów psychicznych jest coraz lepsza. Wiele osób otwarcie mówi o tym, że chodzi do psychologa i dba o swój dobrostan emocjonalny. Jednak w przypadku występowania chorób psychicznych nadal wydają się one stygmatyzujące i straszne, o wiele trudniej uzyskać akceptację najbliższego otoczenia. Wśród najbardziej popularnych chorób psychicznych wyjątkowo negatywne skojarzenia wzbudza schizofrenia. Ponieważ bardzo często strach może wynikać z braku wystarczającej ilości informacji, 24 maja obchodzimy Światowy Dzień Schizofrenii. Jego ideą jest podnoszenie świadomości społeczeństwa na temat tej ciężkiej i stygmatyzującej choroby.

Najważniejsze informacje na temat schizofrenii

Schizofrenia to przewlekła choroba psychiczna, którą należy leczyć. Występuje u około 24 milionów ludzi na całym świecie. W przypadku osób dorosłych wskaźnik zachorowalności wynosi 1 na 222 osoby. Schizofrenia jest często kojarzona z agresją, szczególnie kiedy jest o niej mowa w mediach, ale jest to zachowanie wyjątkowe i sporadyczne.  W wielu przypadkach hospitalizacja nie jest wymagana  i wielu cierpiących na schizofrenię prowadzi ustabilizowany tryb życia, zarówno pod względem rodzinnym jak i zawodowym.

W jej przypadku niezwykle istotne jest przeprowadzenie poprawnej diagnozy i szybkie rozpoczęcie leczenia, ponieważ można osiągnąć wtedy zdecydowanie lepsze rezultaty. Schizofrenia mylnie określona rozszczepieniem jaźni, dotyczy bardziej rozdzielania psychiki chorego pomiędzy tym co robi, myśli i czuje. Podczas choroby dochodzi do rozpadu osobowości i problemów z codziennym funkcjonowaniem.

Brak możliwości realistycznej oceny siebie i najbliższego otoczenia przekłada się na ucieczkę chorego od realnego świata. Stopniowo zaczyna on żyć w swoim własnym świecie.  

Kto może zachorować na schizofrenię?

Dostępne statystyki wskazują, że najbardziej narażeni na schizofrenię są ludzie młodzi, przed ukończeniem 30 lat. W przypadku tej choroby, płeć nie odgrywa żadnej roli – zarówno kobiety, jak i mężczyźni mają równe szanse na zachorowanie.

Nie można jednoznacznie wskazać, jakie są przyczyny schizofrenii, jednak zdiagnozowane przypadki wskazują na występowanie kilku możliwych czynników, które mogą zwiększyć ryzyko zachorowania:

1. Psychologiczne – nadmierny stres i obciążenie psychiki, traumatyczne doświadczenia i wydarzenia z przeszłości
2. Biologiczne – choroby somatyczne, problemy z ciążą, problemy z porodem, niedotlenienie mózgu
3. Genetyczne – jeżeli w rodzinie zdiagnozowano wcześniej osobę chorą na schizofrenię
4. Środowiskowe – środowisko, w którym się wychowują i predyspozycje rodzinne mogą wpłynąć na rozwój choroby
5. Społeczne – schizofrenia może wykształcić się na skutek traumatycznych przeżyć lub sposobu wychowania w dzieciństwie – które kształtuje umysł i wpływa na niego także w życiu dorosłym

Warto zaznaczyć, że choć czynniki genetyczne mają duże znaczenie wcale nie muszą być decydujące. To znaczy, że nie każda osoba chora w rodzinie na schizofrenię musiała wpłynąć na rozwój choroby kogoś z młodszego pokolenia. Na rozwój schizofrenii ma wpływ też szereg innych czynników, na które nie zawsze ma się wpływ. Nie da się dokładnie i z całą pewnością wskazać dlaczego u kogoś rozwija się schizofrenia – przyczyny takiego stanu rzeczy mogą być bardzo złożone. Zależą też od indywidualnych predyspozycji danego człowieka.

Najpopularniejsze objawy schizofrenii

Zazwyczaj pierwsze objawy świadczące o rozwijającej chorobie zgłaszane są przez rodzinę, przyjaciół i najbliższe otoczenie osoby chorej, ponieważ nie jest ona w stanie uświadomić sobie swojej choroby. Występuje wtedy całkowite zaprzeczenie tym objawom, a wręcz uznanie, że są one atakiem wymierzonym w jego kierunku.

Ze względu na trudność wpasowania schizofrenii w jeden schemat, niezwykle trudno jest opisać wszystkie możliwe objawy tej choroby. Na wstępnie warto jednak wymienić podstawowe objawy, które utrzymują się przez okres minimum jednego miesiąca. Objawami podstawowymi są: ubogie spektrum emocji, zaburzenia myślenia, zainteresowanie wyłącznie własnym, wewnętrznym światem, odczuwanie, myślenie i przeżywanie nie występują w sposób jednorodny.

Najbardziej negatywne skojarzenia związane ze schizofrenią wzbudzają natomiast objawy takie jak: zaburzenia pamięci, urojenia, omamy oddziaływujące na wszystkie zmysły, przypisywanie własnych przeżyć ludziom z otoczenia osoby chorej.

Z naukowego punktu widzenia, klasyfikacja objawów wygląda jeszcze zupełnie inaczej. Dla osób, które dopiero zapoznają się z tym tematem, najważniejsze jest, aby zdawały sobie sprawę z tego, że schizofrenia upośledza codzienne funkcjonowanie i nie pozwala osobie chorej na prawidłowe odbieranie otaczającego ją świata. Może to być też choroba groźna dla życia i zdrowia, dlatego tak ważne jest jej prawidłowe zdiagnozowanie i podjęcie procesu leczenia.

Czy schizofrenię można leczyć?

Schizofrenię można i należy leczyć. To proces długotrwały i złożony, w którym niezwykle ważną rolę odgrywa rodzina i najbliższe otoczenia osoby chorej. Podstawą jest oczywiście leczenie farmakologiczne, które wpływają na uspokojenie objawów i wyciszenie choroby. Wczesne leczenie wzmaga szanse na poprawę w przyszłości i zmniejsza potrzebę hospitalizacji. Również w tym przypadku ogromną rolę odgrywa psychoterapia, a także terapia zajęciowa i psychoedukacja. Przeprowadzone w ten sposób kompleksowe leczenie ma ogromny wpływ na osobę chorą i pozwalają jej radzić sobie z chorobą.

Psychoterapia może pomóc nie tylko osobom chorym, ale też rodzinom. Początkowo osoby chore biorą udział w psychoterapii wspierającej, a gdy ich stan się poprawia, mogą rozpocząć terapię w nurcie poznawczo-behawioralnym. Terapia ma na celu pomóc osobie chorej zrozumieć, co się z nim dzieje i z jakiego powodu. To pozwala na zrozumienie mechanizmów funkcjonowania z chorobą.

W tym przypadku pomocna może się również okazać terapia rodzinna, która pomaga całym rodzinom, w których występuje problem schizofrenii. Taka rodzina musi na nowo nauczyć się rozumieć siebie i chorobę, która dotknęła ich rodzinę. Uczą się rozmawiać o swoich emocjach i lepiej rozumieć samych siebie i siebie nawzajem. Członkowie rodzin uczą się też, jak pomagać osobie chorej. Uregulowanie trybu życia, planowanie kolejnych czynności, zdrowy sen czy dawka ruchu mają duże znaczenie dla osoby chorej, ale potrzebuje ona w tym pomocy. Podczas terapii rodziny uczą się więcej na temat schizofrenii, co pozwala im reagować, gdy zauważą symptomy świadczące o nawrocie choroby.

Bardzo ciężko jest zrozumieć, co się nagle dzieje z osobą, którą znamy.  Nagle zachowuje się ona  inaczej – zaczyna unikać ludzi i staje się mniej aktywna.  Jeśli cierpi na urojenia, nie opowiada o nich.  Jeśli słyszy głosy, możemy zaobserwować, że odwraca głowę, tak jakby słuchała kogoś innego.  Kiedy się rozmawia z osobą chorą, mówi ona niewiele lub, ciężko jest ją zrozumieć.

Osoba cierpiąca na schizofrenię może być bardziej wrażliwa na stres i można jej pomoc poprzez unikanie kłótni, sprzeczek i utrzymanie spokoju.

Pamiętaj, jeżeli zauważysz u siebie lub u osoby z Twojego najbliższego otoczenia niepokojące objawy, warto udać się na konsultacje do odpowiedniego specjalisty.